W trakcie wczorajszego posiedzenia Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności (ENVI) Parlamentu Europejskiego miała miejsce wymiana poglądów z Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) na temat obecnej sytuacji związanej z COVID-19, w szczególności w Chinach. W debacie głos zabrała europosłanka PiS Joanna Kopcińska.

Według ECDC liczba zachorowań na COVID-19 osiągnęła rekordowy poziom w Chinach kontynentalnych, osiągając szczyt 2 grudnia 2022 r. W ostatnich tygodniach liczba zachorowań spadła, prawdopodobnie również ze względu na mniejszą liczbę przeprowadzanych testów, czego skutkiem jest m.in. wykrywanych jest mniej infekcji. Nadal brakuje wiarygodnych danych na temat przypadków COVID-19, przyjęć do szpitali, zgonów, a także pojemności i obłożenia oddziałów intensywnej terapii (OIOM) w Chinach. Wysoki poziom zakażeń SARS-CoV-2 i zwiększona presja na służbę zdrowia w Chinach spodziewane są w nadchodzących tygodniach ze względu na niską odporność populacji i złagodzenie interwencji pozafarmaceutycznych.

W kontekście powyższych wydarzeń Joanna Kopcińska  mówiła, że nowe warianty wirusa mogą pojawiać się w dowolnym miejscu na świecie a podstawą wykrycia wariantów jest skuteczne monitorowanie oparte na reprezentatywnym pobieraniu próbek, które można uzupełnić badaniem przesiewowym próbek pobranych od pasażerów przybywających do Europy z Chin. Eurodeputowana zastanawiała się, czy w świetle obecnej sytuacji epidemiologicznej, wzrostu zachorowań i braku danych nt. sekwencjonowania wirusa w Chinach, ECDC zamierza przedstawić zaktualizowane rekomendacje krajom członkowskim odnośnie tego, jak powinien przebiegać proces wczesnego wykrywania wszelkich nowych wariantów wirusa.

Ponadto polska polityk poruszyła kwestię współkrążenia innych wirusów układu oddechowego, takich jak RSV i wirus grypy. "Jakie niezbędne środki rekomenduje ECDC aby zachować czujność w uważnym monitorowaniu bieżącej sytuacji? Czy fakt współistnienia wielu wirusów wymaga nowego podejścia do sekwencjonowania i funkcjonowania dotychczas istniejących centrów monitoringu?" – dopytywała Joanna Kopcińska.

Dr Bruno Cancio z ECDC mówił, że instytucja waha się, czy zalecić więcej testów sekwencjonowania pasażerów, ponieważ wie, że najważniejszymi elementami nadzoru jest nadzór oparty na społeczności, ponieważ tylko wtedy, kraje będą w stanie wykryć warianty budzące obawy we wczesnym stadium. "Opublikowaliśmy protokół, który określa, że państwa członkowskie mogą współpracować w celu uzupełnienia tego systemu nadzoru w interaktywny sposób oparty na społeczności" – powiedział przedstawiciel ECDC, dodając, że liczba nowych wariantów, na przykład XE, pojawiła się bardzo niedawno, więc wciąż brakuje solidnych danych na temat skuteczności szczepionek.

W odpowiedzi na pytanie odnośnie sekwencjonowania w państwach członkowskich, dr Cancio wskazał, że ECDC w latach 2021 i 2022 wraz z Komisją Europejską zainwestowało wiele środków, aby wesprzeć państwa członkowskie we wzmocnieniu ich potencjału laboratoryjnego w zakresie sekwencjonowania genomu, w związku z czym wiele krajów rozwinęło tę zdolność w ciągu ostatnich dwóch lat. "Teraz, w 2023 r. rozpoczynamy specjalne szkolenia z informatyki, aby również budować know-how wśród profesjonalistów w państwach członkowskich, a także mamy kontrakt, dzięki któremu możemy bezpłatnie dostarczać sekwencjonowanie dla państw członkowskich będących w potrzebie. Jesteśmy więc w stanie rzeczywiście wspierać państwa członkowskie poprawiając ich sytuację" – podkreślił.