Dziś podczas posiedzenia komisji ochrony środowiska naturalnego, zdrowia publicznego i bezpieczeństwa żywności PE (ENVI) europosłowie głosowali nad sprawozdaniem autorstwa eurodeputowanej PiS Anny Zalewskiej dotyczącym rewizji dyrektywy ws. zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE). Dokument został przyjęty zdecydowaną większością głosów (82 za, 2 wstrzymujące się i 0 sprzeciwów).

Ilość zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (szerzej znanego jako WEEE lub e-odpady) generowanego każdego roku w UE szybko rośnie. Obecnie jest to jedno z najszybciej rosnących źródeł odpadów. Obejmuje szeroką gamę urządzeń, takich jak telefony komórkowe, komputery, telewizory, lodówki, sprzęt AGD, lampy, ale także urządzenia medyczne i panele fotowoltaiczne.

Elektroodpady zawierają złożoną mieszaninę materiałów, z których część jest niebezpieczna. Mogą one powodować poważne problemy dla środowiska i zdrowia, jeśli wyrzucone urządzenia nie będą właściwie zarządzane. Nowoczesna elektronika zawiera również rzadkie i drogie zasoby, w tym surowce krytyczne. Można je poddać recyklingowi i ponownie wykorzystać, jeśli odpady będą skutecznie zagospodarowane.

Poprawa zbiórki, przetwarzania i recyklingu sprzętu elektrycznego i elektronicznego pod koniec jego życia może zwiększyć efektywność wykorzystania zasobów i wesprzeć przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym. Może również przyczynić się do bezpieczeństwa dostaw surowców krytycznych, ostatecznie zwiększając strategiczną autonomię UE.

Przepisy UE mają doprowadzić do efektywnego wykorzystania zasobów i odzyskiwania surowców wtórnych poprzez ponowne wykorzystanie, recykling i inne formy odzysku i przyczynić się do zrównoważonej produkcji i konsumpcji poprzez szereg rozwiązań, jak np. wymóg oddzielnej zbiórki i odpowiedniego przetwarzania WEEE oraz wyznaczenie celów w zakresie ich zbierania, odzysku i recyklingu; pomoc krajom europejskim w skutecznej walce z nielegalnym eksportem odpadów, utrudniając eksporterom ukrywanie nielegalnych transportów WEEE oraz zmniejszenie obciążeń administracyjnych, wzywających do harmonizacji krajowych rejestrów EEE i formatu sprawozdań.

Autorka sprawozdania PE, odnoszącego się do rewizji dyrektywy WEEE, podkreśliła, że priorytetem jest, by ukierunkowany przegląd dyrektywy w pełni i dokładnie wdrożył wyrok Trybunału z 25 stycznia 2022 r., w którym ten wskazał na zastrzeżenia dotyczące nieuzasadnionego skutku wstecznego, który nakazuje producentom ponieść koszty zbierania, przetwarzania, odzysku i przyjaznego dla środowiska unieszkodliwiania odpadów powstałych z paneli fotowoltaicznych wprowadzonych do obrotu w okresie od dnia 13 sierpnia 2005 r. do 13 sierpnia 2012 r. Anna Zalewska stwierdziła, że wniosek Komisji podkreślający konieczność wykonania wyroku Trybunału jest zasadniczo dobrze przygotowany, a przepisy należycie odnoszą się do przedmiotowej kwestii, w związku z czym postarała się, by projekt sprawozdania był jak najbardziej zwięzły i konkretny.

Jak zauważyła eurodeputowana PiS, zaproponowane przez nią poprawki mają na celu zapewnienie większej jasności obowiązującej dyrektywy WEEE w trosce o zgodność i spójność. Za kluczowe polska polityk uważa również podkreślenie potrzeby dochowania zasady pewności prawa oraz wprowadzenie przepisów, które zapobiegną przypadkom nieuzasadnionej mocy wstecznej w przyszłości, w szczególności w perspektywie zbliżającego się ogólnego przeglądu dyrektywy WEEE.

Sprawozdawczyni dodała, że w poprawkach PE wyraźnie uwzględniono kluczowe pojęcie uniknięcia przenoszenia obciążeń i kosztów na obywateli i konsumentów, które jest dla niej nadrzędnym celem.

Sprawozdanie będzie poddane pod głosowanie podczas listopadowej mini-sesji plenarnej PE w Brukseli.