Parlament Europejski przyjął sprawozdanie europosła PiS Zdzisława Krasnodębskiego ws. wspierania współpracy państw członkowskich przy wspólnych zamówieniach produktów obronnych
12 września 2023 r.
Udostępnij
Dziś w Strasburgu europosłowie głosowali nad raportem autorstwa europosłów Zdzisława Krasnodębskiego z PiS i Michaela Gahlera z niemieckiej CDU dotyczącym wspierania środkami unijnymi współpracy państw członkowskich przy wspólnych zamówieniach uzbrojenia. Dokument został przyjęty znaczną większością głosów (530 za, 66 przeciw i 32 wstrzymujących się).
"Akt na rzecz wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego poprzez wspólne zamówienia (EDIRPA) - miał od początku stanowić jedną z pilnych odpowiedzi Unii na rosyjską agresję na Ukrainę w lutym zeszłego roku" – mówił sprawozdawca EKR. Wskazał, że jego zasadniczymi celami są: wzmocnienie europejskiego przemysłu obronnego poprzez zachęcanie państw członkowskich do współpracy przy zakupach uzbrojenia oraz wsparcie wysiłków państw członkowskich w uzupełnianiu zapasów uzbrojenia przekazanego wojskom ukraińskim.
"EDIRPA ma służyć rozwiązywaniu problemów prawnych, logistycznych czy finansowych przy działaniach zmierzających do nawiązania współpracy, nie zaś zapewnianiu środków na same zakupy uzbrojenia. Celem tego rozporządzenia jest zatem przede wszystkim usuwanie barier występujących w międzynarodowej współpracy w zakresie wspólnych zamówień produktów obronnych. Oczekiwanym efektem zachęt do wspólnych zakupów oferowanych przez EDIRPĘ powinno natomiast być dalsze zwiększenie popytu na wyroby przemysłu zbrojeniowego, a co za tym idzie zwiększenie nakładów państw członkowskich i samej branży na inwestycje w rozwój bazy przemysłowej" – mówił europoseł PiS.
"EDIRPA jest programem dobrowolnym, który w żadnym wypadku nie ograniczy swobody działania państw członkowskich w polityce obronnej, ani nie doprowadzi do powstania „armii europejskiej", czy odebrania państwom członkowskim części ich suwerenności. Jestem zdania, że w obecnym kontekście geopolitycznym trzeba wykorzystać wszystkie dostępne narzędzia, w tym – na tyle, na ile to możliwe – także pieniądze unijne, do jak najszybszego wzmocnienia zdolności obronnych państw członkowskich" – dodał prof. Krasnodębski.
"EDIRPA jest tylko jednym z elementów nowej strategii wspierania przemysłu obronnego oraz zaopatrywania Ukrainy w broń, by mogła ona zachować wolność i niepodległość. Ale cała ta nowa strategia to dopiero początek otrzeźwienia i powrotu do realizmu, który – mam nadzieję – ziści się po wyborach europejskich w przyszłym roku" – mówił autor raportu.
Zdaniem profesora Krasnodębskiego nową politykę trzeba oprzeć na wnioskach, które płyną z wojny na Ukrainie. Wśród nich wymienił postrzeganie Rosji nie jako partnera, lecz jako zagrożenie; fakt, iż elity europejskie w dużej mierze dały się jej zwieść i skorumpować; przekonanie, że bezpieczeństwo Europy można budować tylko we współpracy ze Stanami Zjednoczonymi, a nie w kontrze do nich oraz że bezpieczeństwo Europy od strony wschodniej gwarantuje silna Polska, jak i to, że nie można być liczącym się podmiotem w polityce międzynarodowej bez silnego przemysłu i bez zdolności militarnych.
Nowe rozporządzenie, uzgodnione już z państwami członkowskimi, ustanawia krótkoterminowy instrument mający na celu pobudzenie europejskiego przemysłu obronnego poprzez wspólne zamówienia (EDIRPA) do 2025 roku. Narzędzie to powinno pomóc państwom członkowskim w zaspokojeniu ich najpilniejszych i krytycznych potrzeb obronnych, zwłaszcza tych, które zostały zaostrzone przez transfer produktów związanych z obronnością na Ukrainę. EDIRPA nie finansuje wspólnych zakupów uzbrojenia, a jedynie wspiera państwa członkowskie, które zdecydowały się współpracować w zakresie wspólnych zamówień, w finansowaniu kosztów tej współpracy (np. ekspertyz prawno-technicznych, tłumaczeń, analiz produktów itp.).
27 czerwca negocjatorzy Parlamentu i Rady uzgodnili budżet w wysokości 300 mln euro na sfinansowanie wdrożenia instrumentu. EDIRPA powinna również przyczynić się do zwiększenia konkurencyjności i wydajności europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego (EDTIB) poprzez zwiększenie produkcji i otwarcie łańcuchów dostaw na współpracę transgraniczną.
EDIRPA uzupełni Europejski Instrument na rzecz Pokoju, który wspiera decyzję państw członkowskich o dostarczeniu Ukrainie sprzętu obronnego i poprawia koordynację, zgodnie z ustaleniami Strategicznego kompasu, który jest planem działania na rzecz wzmocnienia bezpieczeństwa i obrony, zatwierdzonym przez Radę w 2022 roku. Równolegle posłowie przyjęli w lipcu 2023 r. ustawę o wsparciu produkcji amunicji (ASAP), aby przyspieszyć dostawy amunicji i pocisków na Ukrainę oraz pomóc państwom członkowskim w uzupełnieniu ich arsenałów.