Dziś miała miejsce, organizowana przez grupę Europejskich Konserwatystów i Reformatorów Parlamentu Europejskiego, telekonferencja pt. "Śląski Ład". Jej pomysłodawcami byli europosłowie PiS - profesor Ryszard Legutko oraz Izabela Kloc,  która moderowała spotkanie. Głównym tematem konferencji były nadzieje i obawy związane z transformacją energetyczną, w jej gospodarczym, technologicznym i społecznym wymiarze.

W wydarzeniu udział wzięli m.in. premier Mateusz Morawiecki, , komisarz ds. Energii Kadri Simson, minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka, wiceminister aktywów państwowych Artur Soboń oraz liczni eksperci.

"Śląsk może stać się nowoczesnym hubem technologicznym"  – zapowiedział premier Mateusz Morawiecki. Premier Mateusz Morawiecki wskazał na ogrom wyzwania, z jakim musimy się zmierzyć. Podkreślił  też bezprecedensową skalę środków, na jakie może liczyć Śląsk. "Na Program dla Śląska zostało już przeznaczonych ponad 50 mld zł. W ramach tarcz - finansowej i antykryzysowej - do regionu trafiło ponad 27 mld zł. To jedna siódma zasobów, jakie państwo wydało dotychczas na walkę ze skutkami gospodarczymi pandemii. W całym regionie uratowaliśmy ponad 300 tys. miejsc pracy.  Należy do tego dołączyć efekt ustaleń ostatniego szczytu w Brukseli.  Polska może liczyć z Unii Europejskiej na 250 mld zł  dedykowanych transformacji energetycznej. Większość tych środków  zasilili procesy modernizacyjne województwa śląskiego" – mówił premier polskiego rządu.

"Górnictwo jest na Śląsku ważnym elementem dziedzictwa kulturowego. Musimy to zrozumieć, aby transformacja energetyczna była skuteczna" – podkreśliła komisarz Kadri Simson. Estońska polityk przyznała, że Bruksela zdaje sobie sprawę, jak ważną rolę, nie tylko gospodarczą, ale także społeczną i kulturową, pełni na Śląsku górnictwo i związane z nim branże.

"Dlatego tak ważny jest dialog na temat transformacji energetycznej na wszystkich poziomach decyzyjnych. Nie tylko między Brukselą a Warszawą, ale także na szczeblu wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Do konieczności zmian muszą być przekonani nie tylko politycy, ale także społeczności lokalne"  – mówiła komisarz Simson.

Prof. Ryszard Legutko, współprzewodniczący grupy Europejskich Konserwatystów i Reformatorów, podkreślił społeczny wymiar transformacji energetycznej. "Ślązacy muszą wiedzieć, że nie stracą na likwidacji górnictwa. Na razie się na to nie zanosi. Kwoty zapowiadane w ramach unijnych środków na transformację energetyczną nie równoważą olbrzymich kosztów likwidacji górnictwa – zarówno społecznych jak i gospodarczych. Trzeba też pamiętać, że  branża węglowa to na Śląsku nie tylko pieniądze, ale także etos i symbol regionalnej tożsamości. Debaty, jak „Śląski Ład” muszą pomóc w przełamaniu pewnych stereotypów, a zwłaszcza obaw, że modernizacja energetyczna pozbawi Śląsk regionalnej tożsamości" – podkreślił profesor Legutko.

Minister Michał Kurtyka stwierdził z kolei, że transformacja będzie tylko wtedy miała sens, kiedy podniesie jakość życia Polaków. "Unijne środki, na jakie może liczyć Polska, tylko wtedy będą miały sens, jeśli wykorzystamy je aktywnie. Musimy wyznaczyć sobie cele i drogę do ich realizacji. Dlatego tak ważny jest dialog rządu z samorządami" – dodał minister Kurtyka.

Artur Soboń, wiceminister aktywów państwowych zapowiedział, że w połowie stycznia odbędą się kolejne spotkania strony rządowej i społecznej w sprawie przyszłości górnictwa. Umowa społeczna będzie obejmowała nie tylko Polską Grupę Górniczą, ale wszystkie krajowe spółki wydobywcze.

"Transformacja, jeśli ma być sprawiedliwa, musi być rozłożona w czasie, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji w gminach, które są najbardziej zagrożone skutkami zamykania kopalń" –  stwierdził polski polityk.

Włodzimierz Hereźniak, prezes Jastrzębskiej Spółki Węglowej, zapewnił, że Śląsk dzięki kierowanej przez niego spółce może stać się wodorową „doliną” nowoczesnych technologii. "Moglibyśmy zapewnić, m.in.  zasilany wodorem transport publiczny w całej aglomeracji" – mówił prezes JSW.

Tomasz Rogala, prezes Polskiej grupy Górniczej, wskazał na wciąż dużą zależność między losem  tysięcy śląskich rodzin, a sytuacją górnictwa. "Górnictwo każdego roku zasila budżety domowe kwotą ponad dwóch miliardów złotych. Potencjalny pracodawca, który zastąpi górnictwo będzie musiał przynajmniej utrzymać ten poziom. To będzie papierek lakmusowy skuteczności transformacji energetycznej" – dodał prezes PGG.

Dariusz Niemiec, prezes Tauronu Wytwarzanie, wskazał na problem niestabilności odnawialnych źródeł energii i konieczności utrzymania w rezerwie jednostek „sterowalnych”, opartych na paliwach kopalnych. "Dla naszego bezpieczeństwa energetycznego musimy zadbać o to, aby w najbliższym czasie znalazło się dofinansowanie nie tylko do odnawialnych źródeł energii, ale także dla jednostek tradycyjnych" – powiedział prezes Tauronu Wytwarzanie.

Tomasz Heryszek, prezes Węglokoksu, omówił trudną sytuację w branży stalowniczej. "Sektor stalowniczy w Europie jest w gorszej sytuacji konkurencyjnej z powodu obciążeń narzucanych przez Unię Europejską. Trzeba myśleć, jak ograniczyć import stali z krajów, gdzie ślad węglowy nie jest kosztem produkcji" – mówił prezes Węglokoksu.

Zdaniem Adama Gawędy, posła i byłego wiceministra aktywów państwowych, węgiel może być surowcem wyjściowym do wielu produktów niezbędnych w nowoczesnej gospodarce, jak choćby gaz syntezowy czy metanol. "Nie wolno traktować górnictwa, jako osobnej, izolowanej branży. To sektor ściśle związany z procesami modernizacyjnymi w naszym regonie i rządowym Programem dla Śląska" – podkreślił poseł.

Adam Gorszanów, menager i autor projektu operatora rewitalizacji terenów poprzemysłowych, omówił trudności, na jakie napotykają projekty rewitalizacyjne. "Śląsk jest znany z wysokiej kultury pracowniczej i technologicznej. Jeśli dodać do tego  inne atuty, jak choćby środki rządowe i europejskie, Śląsk może stać się  wzorcowym regionem w Europie środkowo-wschodniej jeśli chodzi o skuteczną rewitalizacje" – powiedział Gorszanów.

Prof. Wojciech Myślecki skupił się na zagrożeniach, jakie w dobie transformacji energetycznej stoją przed województwem śląskim. "Jednym z największych problemów jest depopulacja. Niekorzystnie wygląda także stosunek ludzi młodych do osób w wieku poprodukcyjnych. Trzecią alarmującą sprawą jest spadek śląskiego PKB na przestrzeni ostatnich lat" – przestrzega prof. Myślecki.

Kończąc spotkanie europoseł Izabela Kloc zaapelowała o utworzenie  think-tanku „Śląski Ład”. "Think – tank mógłby się  stać bankiem dobrych pomysłów dla naszego regionu w dobie transformacji energetycznej. Jego formuła nie powinna się ograniczać jedynie do kanałów komunikacyjnych między ekspertami i politykami. To musi być skuteczne, medialno-promocyjne narzędzie, które w przystępny sposób opowie mieszkańcom o szansach i zagrożeniach związanych z transformacją energetyczną" – mówiła współorganizatorka wydarzenia.

Organizatorzy liczą, że kolejna konferencja z cyklu „Śląski Ład” odbędzie już w stacjonarnej formule.

Zapis konferencji dostępny na profilu facebookowym:

https://www.facebook.com/100144035315359/videos/806792649896908